:: سبکبالان عرش - جستجوی مناسبتهاي روز ::

در 11 صبح چنین روزی خرمشهر و همچنین 5038 کیلو متر مربع از زمینهای ایران عزیز آزاد شد***استان خوزستان به علت داشتن ذخائر نفتی و موقعیت مهم خود مخصوصا شهر خرمشهر به دلیل ارتباط با دریای آزاد ثروت عظیمی را در خود نهفته دارد. خرمشهر در ساحل سمت راست رودخانه کارون مکانی که این رود به اروند رود می پیوندد واقع شده است. کارون با 855 کیلومتر طولانی ترین رود ایران است و حد فاصل خرمشهر تا اهواز 18کیلومتر طول دارد و به کارون سفلی معروف می باشد. این رود در 4 کیلومتری اروندرود به دوشعبه تقسیم می گردد. یک شعبه به نام بهمنشیر در شمال آبادان و به موازات اروند رود جاری است و به دریا می ریزد.. و شعبه دیگر به نام همان کارون است و به کانال عضدی هم معروف می باشد, واین رود در جنوب خرمشهر جریان دارد و به اروند می رسد. اروندرود از به هم پیوستن دجله و فرات در محلی به نام القرنه واقع در خاک عراق و انضمام رود کارون به آن، در نوار مرزی تشکیل می گردد. این رودخانه پس از عبور از بصره از کنار خرمشهر می گذرد و با کارون رودخانه خروشان وعظیم اروند را تشکیل می دهند و سپس به خلیج فارس می ریزد که در انتهای آن در عراق شهر مهم فاو است و در ایران آبادان و اروند کنار. به این ترتیب 81 کیلومتر از طول اروند به عنوان مرز مشترک ایران و عراق است. این رودخانه بستری مناسب برای کشتی های تجاری و اقیانوس پیما شد و به آبهای آزاد دنیا وصل می گردد و از اروند به خلیج فارس و سپس آبهای آزاد دنیا. مهمترین بنادر این رودخانه عبارتند از بصره، خرمشهر، آبادان، خسروآباد و فاو . شهر خرمشهر با وسعتی قریب به 96 کیلومترمربع در منتهاالیه جنوب غربی جلگه خوزستان قرار دارد. جمعیت آن قبل از وقوع جنگ تحمیلی 220 هزار نفر تخمین زده شده است. فاصله هوایی آن تا تهران 660 کیلومتر است و فاصله زمینی خرمشهر تا تهران هزار و یک کیلومتر. تا اهواز 128 کیلومتر، تا آبادان 15 کیلومتر، تا شلمچه 18 کیلومتر و تا بصره 54 کیلومتر فاصله دارد. خرمشهر به دلیل نزدیکی به منطقه استوایی از آب و هوایی گرم برخوردار است؛ به همین علت با توجه به بالا بودن درجه حرارت در تابستان شرایط زندگی در این منطقه دشوار است. اقتصاد خرمشهر قبل از انقلاب برکشاورزی، دامداری، ماهیگیری، صنایع ماشینی و دستی، حصیربافی و عبا بافی و بازرگانی استوار بود. بیشترین درآمد مردم از خرما بود (سالانه 55 هزار تن تولید و صادرات خرما). اشتغال در تاسیسات بندری خرمشهر و بازار صفا از جمله مشاغل مردم شده بود. خرمشهر را به عبارتی می توان شهر نخل، پرنده و آب دانست چون آب و نخل در این سامان پیوند دیرینه ای دارند. نخلستان های انبوه، باصفا و سرسبز جلوه های زیبایی را از طبیعت تماشایی خوزستان در خرمشهر به نمایش گذاشته. این نخلستان با آب کارون و اروند رود آبیاری می شود و بهترین نوع خرما از این نخل ها به دست می آید. طراحی عملیات بیت المقدس از این رو تنها عاملی که می توانست موفقیت را نصیب یکی از طرفین دعوا نماید سرعت عمل در اقدامات بود. به همین خاطر بلافاصله پس از اتمام عملیات فتح المبین در حالیکه قوای ارتش عراق در منطقه بومی خرمشهر تقویت می شدند به تمامی یگان های تحت امر قرارگاه مرکزی کربلا دستور داده شد تا ضمن بازسازی و تجدید قوا به شناسایی و طراحی عملیات بپردازند. تلاش برای طرح ریزی و اجرای عملیات بیت المقدس در موقعیت بسیار حساسی انجام شد. وضعیت داخلی کشور با انهدام بقایای ضد انقلاب به تدریج رو به بهبودی و ثبات پیش می رفت. اوضاع منطقه نیز به دلیل نگرانی آمریکا از نتایج پیروزی ایران بر عراق به گونه ای آشکار ملتهب بود. ضمن اینکه مناسبات اعراب و اسراییل با آمادگی اسراییل برای تهاجم به جنوب لبنان در وضعیت حساسی قرار داشت. در چنین موقعیتی بی گمان نتیجه عملیات بیت المقدس برای ایران، منطقه و عراق بسیار سرنوشت ساز و تعیین کننده بود. زمینه اجرای عملیات بیت المقدس متاثر از نتیجه سلسله عملیات های پیشین بود که با شکستن حصر آبادان آغاز شد و پس از آن نیز ادامه یافت. در طراحی عملیات، عملیات تهاجم از طریق عبور رودخانه کارون و پیش روی به سوی مرز بین المللی و سپس آزادسازی شهر خرمشهر مد نظر گرفته شده بود و چنین استدلال شده بود که حمله به جناح دشمن که عمدتا به سوی شمال آرایش گرفته بود، عامل موفقیت عملیات است. همچنین شکستن خطوط اولیه دشمن و عبور ازرودخانه و گرفتن سرپل در غرب کارون تا جاده آسفالته اهواز – خرمشهر به عنوان اهداف مرحله اول و ادامه پیش روی به سمت مرز و تامین خرمشهر به عنوان مرحله دوم تامین شد. شناسنامه عملیات بیت المقدس نام عملیات: بیت المقدس رمز: یا علی ابن ابیطالب (ع) منطقه: غرب رودخانه کارون وشهرستان خرمشهر مدت: دهم اردیبهشت تا سوم خرداد 1361 هدف آزادسازی شهرهای خرمشهر و هویزه و جاده اهواز – خرمشهر، خارج ساختن شهرهای اهواز، حمیدیه و سوسنگرد و نیز جاده اهواز – آبادان از برد توپخانه دشمن وتامین مرز بین المللی . سازمان عمل کننده: سپاه و ارتش مرحله اول عملیات عملیات در بامداد 10 اردیبهشت ماه سال 61 با سه قرارگاه عملیاتی قدس، فتح و نصر به فرماندهی قرارگاه مرکزی کربلا آغاز شد و رزمندگان با عبور از کارون موفق شدند به جاده اهواز – خرمشهر دست یابند. مرحله دوم عملیات در این مرحله که در ساعت 22 و 30 دقیقه، 16 اردیبهشت 61 آغاز شد رزمندگان قرارگاه های فتح و نصر در محور حسینیه به نوار مرزی رسیدند. بنابراین دشمن مجبور شد از هویزه و جفیر عقب نشینی کند. مرحله سوم عملیات در ساعت 22، 19 اردیبهشت آغاز وهر چند تلفات و خسارات سنگین بر دشمن وارد آمد, لیکن هوشیاری و تمرکز نیروهای عراقی در خطوط پدافندی موجب شد رزمندگان نتوانند بر اهداف تعیین شده دست یابند. مرحله چهارم عملیات در این مرحله که با سه قرارگاه عملیاتی فتح، فجر و نصر در ساعت 22 و 30 اول خرداد 1361 آغاز شد. قرارگاه نصر توانست جاده خرمشهر – شلمچه را مسدود کند وقرارگاه فجر نیز موفق شد ضمن تامین پل نو در محور نهر ارائض نیروهای خود را به اروند برساند. در این میان قرارگاه فتح به دلیل حساسیت و هوشیاری فوق العاده دشمن نتوانست به اهداف مورد نظر دست یابد.دشمن برای از محاصره خارج کردن نیروهای خود در اطراف نهر ارایض و پل نو از سمت غرب شملچه و شرق، خرمشهر پاتک های شدیدی را آغاز کرد. لیکن با مقاومت یگان های خودی مستقر در منطقه مزبور این پاتک ها به شکست انجامید. سپس نیروهای دشمن مستقر در شمال شرقی خرمشهر برای دفاع هر چه بهتر از شهر به داخل شهر خوانده شدند. پس از این عقب نشینی نیروهای عراقی در حالیکه با کمبود آب، غذا و مهمات مواجه بوده و در نتیجه مقاومت خود را بی تاثیر می دانستند صبح روز سوم خرداد 61حلقه محاصره خرمشهر تنگ تر شد وانبوه نیروهای دشمن که 2 روز محاصره در هوای گرم طاقتشان را به سر آورده بود, مقاومت را بی تاثیر دانستند و با خروج ازمواضع خود در تمام شهر در چند ستون طولانی و کنار هم به سوی پلیس راه آمدند و در حالیکه تکبیر می گفتند و شعار الموت صدام ودخیل الخمینی سر می دادند خود را تسلیم کردند. به این ترتیب خرمشهر که پس از 34 روز مقاومت، در برابر دشمن، در تاریخ 4 آبان ماه 1359 اشغال شده بود بعد از 575 روز وطی 25 روز عملیات در ساعت 11 صبح روز سوم خرداد آزاد شد و خط پدافند مناسبی از طلاییه تا کوشک و شلمچه وحاشیه شمال اروند برقرار گردید. همچنین در این عملیات که به آزادسازی 538 کیلومتر مربع از اراضی اشغال شده انجامید هویزه، پادگان حمیدیه و جاده اهواز خرمشهر نیز آزاد شد و در اختیار رزمندگان جمهوری اسلامی ایران قرار گرفت. در این عملیات 19 هزار تن از نیروهای عراق اسیر و 16 هزار تن دیگر کشته و یا زخمی شدند. همچنین 55 دستگاه تانک و نفربر، 50 دستگاه خودرو، ده ها قبضه توپ، 53 فروند هواپیما و 3 فروند هلیکوپتر دشمن نیز منهدم شد. فتح خرمشهر موجب انفعال ارتش عراق شد. به گونه ای که نظامیان عراق تا مدت زیادی نتوانستند از لاک دفاعی خود خارج شدند. عملیات بیت المقدس موجب شد تا کشورهای عرب منطقه به تقویت مالی ونظامی عراق مبادرت ورزند.

مقارن با الاثنين 21 شوال 1443 هجری قمری

مصادف با Tuesday 24 May 2022 میلادی