شاپور برزگر، در 22 آبان ماه 1336 از مادری به نام سریه، در
خانواده ای نسبتا مرفه و مذهبی در شهرستان اردبیل به دنیا آمد. پدرش (اسکندر) به
همراه برادران خود در خانه ای که از پدر به ارث برده بودند زندگی می کردند. شهید
در کودکی نسبت به دیگر همسالان خود قد بلندتر بود و هیکل بزرگی هم داشت از این رو
رهبری سایر بچه ها و همبازی هایش را به دست می گرفت و به هنگام بازی همه را تحت
نظارت خود در می آورد.1
در سال 1343 به دبستان شمس حکیمی (ابوذر
فعلی) رفت. در سال 1348 مقطع راهنمایی را گذراند و در سال 1352 راهی دبیرستان شریعتی
اردبیل شد. در طول مدت تحصیل از کمک به پدر در دامداری غفلت نمی ورزید و حتی گاهی
در کارهای خانه به مادرش کمک می کرد. علاوه بر این هنگامی که دانش آموز دبیرستان
بود در حرفه آهنگری و پنجره سازی مشغول به کار شد.
در سالهای نوجوانی، به کشتی علاقه مند
شد و به صورت نیمه حرفه ای این ورزش را ادامه داد و چندین بار موفق به کسب رتبه در
این رشته گردید.2
پس از پایان تحصیل و کسب مدرک دیپلم،
برای مدت کوتاهی درتهران به کار مشغول شد اما به اردبیل بازگشت و در کارگاه آهنگری
که پدرش برایش دایر کرده بود به کار پرداخت و در همین زمان به قید قرعه از خدمت
سربازی معاف شد. با شروع انقلاب و تظاهرات مردم علیه رژیم پهلوی، به صف تظاهر
کنندگان پیوست و در مواقع ضروری در ساختن کوکتل مولوتوف، پخش اعلامیه، شعار نویسی
روی دیوار و ... بسیار فعال بود. تا آنجا که به اتفاق چند تن از دوستانش پس از
شناسایی منزل یک ساواکی، شبانه ماشین فرد ساواکی را به آتش کشیدند. فردای آن روز شاپور
دستگیر و در کلانتری اردبیل مورد ضرب و شتم مأموران قرار گرفت و به زندان انتقال
یافت. اما پس از آزادی از زندان همراه مردم در تظاهرات شرکت می جست و به فعالیت
های خود ادامه داد. حتی چندین بار تحت تعقیب قرار گرفت اما نتوانستند او را دستگیر
نمایند.3
در هنگام ورود حضرت امام (قدس) به
تهران، جزء استقبال کنندگان بود. با پیروزی انقلاب اسلامی، در بنیاد مسکن اردبیل
به عنوان مسئول تحقیق مشغول
به کار شد. مدتی بعد ضرورتا به
چوب بری چوکا در نزدیکی هشت پر طوالش گیلان رفت و در حفظ جنگل و رسیدگی به دهات
سعی بسیار کرد. سپس با سمت فرمانده گروه حفاظت از کارخانه کاغذ سازی چوکا در
برقراری نظم، نقش فعالی ایفا کرد و چندی بعد به اردبیل باز گشت و پس از گذراندن
دوره های آموزش نظامی به عنوان سپاه پاسداران در آمد. او در تشکیل بسیج شهرستان
اردبیل از فعالان این نهاد بود و درآموزش بسیجیان اهتمام می ورزید. 4
در همین دوره بود که با خانم رویا
احمدیان، آشنا شد. خانم احمدیان درباره نحوه آشنایی خود با شاپور برزگر می گوید:
«من در بسیج خواهران که آن موقع تشکیلات
گسترده ای نداشت با برادرزادﮤ ایشان آشنا شدم و از این طریق به خانواده برزگر
معرفی شدم. روزی که به خواستگاری آمدند تمام صحبتهای شاپور حال و هوایی
الهی داشت. از من خواستند که در زندگی جدید حضرت زهرا (ع) را الگوی خود قرار دهم و
با هم به قرآن قسم خوردیم تا نسبت به هم وفادار باشیم. مراسم عروسی بسیار ساده و
بدو ن هیچگونه تجملی برگزار شد.» 5
«پیش از آنکه آشنایی ما به ازدواج
بیانجامد در نامه ای به من نوشته بود : «ای کاش زمینه مساعد بود با هم به جبهه حق علیه باطل می رفتیم و
در کنار جوانان مسلمان جشن عروسی را به پا می کردیم.» حدود 2 سال اول زندگی را در
خانه پدر شان زندگی کردیم تا توانست خانه مستقلی بسازد. در مسائل سیاسی بسیار حساس
بود. روزی کتابی برایم آورد و گفت: «چون وقت ندارم این کتاب را بخوان و خلاصه کن
تا من خلاصه آن را بخوانم.» گفتم بگذار برای وقت دیگر. گفت: همان طوری که در
مقابل دشمنان از نظر نظامی آماده هستیم باید در مقابل منافقین هم که در سطح شهر
هستند از لحاظ عقیدتی نیز بایستیم و مقابله کنیم.»
شاپور در جریان مقابله با منافقین
فعالیت بسیار داشت و گاه شبها تا صبح در سطح شهر گشت می زد و اعلامیه
آنها را جمع آوری می کرد .
با شروع جنگ تحمیلی و پیش روی دشمن به
سوی آبادان و خرمشهر، راهی جبهه شد و به اتفاق دوستانش به دفاع از آبادان پرداخت و
در طی یک عملیات محدود مجروح شد. او پس از بهبودی، در سپاه پاسداران اردبیل به سمت
معاون فرماندهی مشغول خدمت شد و بعد از مدتی، مسئولیت واحد آموزش را بر عهده گرفت.
6
در تاریخ 11/2/1361- چند روز قبل از
شروع عملیات فتح المبین – به جبهه اعزام شد و در منطقه حسینیه – بین اهواز و خرمشهر –
توان فرماندهی و شجاعت خود را نشان دارد. در این عملیات همراه نفرات گروهان شهید با هنر –که
از فرماندهی آن را بر عهده داشت– با پاتک به دشمن به مقابله بر خواست و دشمن را به عقب نشینی
وادار کرد. استعداد نیروهای دشمن در این پاتک سه تیپ بود. مدتی بعد به جبهه رود
نیسان و از آنجا به به خرمشهر (شلمچه ) رفت. شاپور در اولین مرحله از عملیات بیت
المقدس به همراه دوست و یار صمیمی خود جعفر جهازی نیز شرکت داشت. در این عملیات،
جعفر به شهادت رسید و او از ناحیه کتف مجروح شد و پس از مداوا و ارائه گزارش
عملیات به شلمچه رفت و در ضمن یک نبرد سخت به اتفاق چند نفر از همرزمانش موفق شد
جنازﮤ شهید جعفر جهازی را به عقب بیاورد. در عملیات آزاد سازی خرمشهر شرکت داشت.
بعد از عملیات بیت المقدس به خاطر شهادت عده ای از دوستانش
بسیار متاثر بود و مدام یاد آنها را مرور می کرد و به زبان می آورد . او برای خود
در خانه اتاقی کوچک ساخته و اسم آن را حجله گاه شهدا گذاشته بود و تصاویر شهدا را
بر دیوار آن نصب کرده و در آنجا با خود خلوت می کرد و به عبادت می پرداخت . این حوادث زمینه
تحولی درونی برای او فراهم کرد و در تاریخ11/8/1361 دوباره عازم جبهه گردید و در
سمت مسئول آموزش لشکر 31 عاشورا به کار مشغول شد؛ اما به دلیل بروز تأخیر در
عملیات به اردبیل باز گشت. در عملیات والفجر مقدماتی – بهمن 1361–
مسئول آموزش نظان تیپ 9 بود. در عملیات والفجر 1، فرماندهی گردان حبیب ابن مظاهر
را به عهده داشت. پس از این عملیات فرماندهی پادگان آموزشی شهید پیرزاده اردبیل
منصوب شد. در تاریخ 14/2/1362 در اثر انفجار نارنجک در پادگان آموزشی دست راستش از
مچ قطع شد. بعد از ترخیص از بیمارستان شهید مصطفی خمینی تبریز، به مدت سه ماه مسئولیت
واحد آموزشی نظامی منطقه پنج کشوری را عهده دار بود. 7
شاپور ابتدا صاحب دختری به نام عذرا شد
و محمد بعد از او به دنیا آمد.
رابطه پدر با دختر عاطفی بود، در همین
حال نمی خواست که فرزندانش دلبسته حضور او باشند، به این دلیل به همسرش می گفت: «بعد از
شهادتم سعی کن جای خالی مرا پر کنی و نگذاری فرزندانم نبود پدر را احساس کنند.»
شاپور علاقه ای به گرد آوری مال و منان
نداشت و حتی از دزد فقیری که به خانه او وارد شده بود گذشت نمود و مال خود را از
او طلب نکرد.
او برای تمام رزمندگان احترامی خاص قایل
بود و اگر کاری را به فردی واگذار می کرد نسبت به او اطمینان داشت. به رزمندگان
توصیه می کرد : «انسان باید اول خودش را اصلاح کند و سپس به اصلاح دیگران بپردازد.
در کارهایتان دقت کنید تا در آخرت از شهدا شرمنده نشوید.» در بحـــرانها و مشکلات
مختلف، پیوسته به یاد خداوند بود و در هنگام عصبانیت از گرفتن تصمیم جدی صرف نظر
می کرد. 9
در یکی از سخنرانی هایش برای بسیجیان
گفته بود: «باید قدر نعمت هایی را که خدا به ما داده است بدانیم .... وقتی من سالم
بودم و دستم را نارنجک نبرده بود می توانستم دقیق تر تیر اندازی کنم و هر کاری می
خواهم انجام بدهم. اما بعد از آن حادثه حتی نمی توانم کمپوتی را به راحتی باز کنم.
هر لحظه ای که این جا نشسته اید میلیارد ها نعمت خدا هست که ما مقداری از آنها را
می بینیم.خدا شاهد است آن لحظه ای که دستم را نارنجک برد شب و روز، در عبادتم می
گفتم که الهی این آزمایش تو است و من از آزمایشت فقط به خودت پناه می برم.»10
عسگر کریمیان یکی از همرزمان او می گوید :
«شاپور، عید سال 1362 در جبهه همه را
دعوت کرد تا روز عید و سال تحویل روزه بگیریم و با امساک از غذا اراده
خود را در کوران آزمایش و هواهای نفس بیازماییم.»
یکی از دوستان او –
پور محمدی –
می گوید:
«در کنار رودخانه نیسان، برزگر ما را
برای اجرای عملیات آماده می کرد . مقرر کرده بود که روی آن رود خانه وحشی سیم بوکسل نصب کنیم.
بسیجیان از انجام چنین کاری دست کشیدند چون جریان آب رودخانه بسیار شدید بود.
برزگر پس از یک ساعت خود را به آب زد و به آن سوی رودخانه رفت. در این هنگام متوجه
شد چند تن از بسیجیان در آب افتاده اند، خود را به آب انداخت و جان آنها را نجات
داد.»
او به همسر خود گفته بود: «اگر به خاطر
اسلام نبود هیچ وقت از کنارت دور نمی شدم. اگر در این راه به عزت خون ندهم دشمن به
ذلت از ما خون می گیرد. تو از من راضی باش و دعا کن.» 11
او در یکی از نامه هایش به همسر خود
نوشت :
«از روزی که ازت جدا شدم یک ساعت هم وقت
ندارم که برایت تلفن که هیچ نامه بنویسم. هیجده گردان به ما مربوط است. منظورم
آموزش آنهاست. هم اکنون که برایت نامه می نویسم ساعت 8 شب است و از ساعت 10 الی 6
صبح پنج گردان را به مانورو خواهیم برد... خیلی برای تو و خانواده و خانه نگرانم.
نمی دانم وضعتان در چه حالی است؟ باور کن خیلی ناراحت هستم که آیا گرسنه مانده
اید؟ نفت دارید؟ مریض نیستید؟ پول دارید؟ خدایا خدایا فقط تو می دانی و بس که در
جیبم فقط ده تومان پول دارم... که نمی شود کاری کرد. ازت خواهش می کنم مقاومت کن
خدا بزرگ است. باور کن نمی دانی در چه وضعی هستم. خواهش می کنم از وضعیت خودتان
برایم بنویس... آیا عذرا گرسنه می ماند، شیر دارد یا نه؟ محمد چه کار می کند؟ بگو
بابا می گوید، شرمنده ات هستم.خداحافظ به امید پیروزی»12
شاپور در تاریخ 29/7/62 در منطقه پنجوین
درعملیات والفجر4 شرکت کرد. در این عملیات، هماهنگ کننده محورهای عملیاتی بود.
منطقه عملیات، کوهستانی بود و تعدادی از واحد های لشکر در محاصره دشمن قرار گرفته
بودند و از عقب در خواست نیروی کمکی کردند. دو گروهان به آنها ملحق شد. یک گروهان
توسط برزگر و یک گرهان توسط مصطفی اکبری، هدایت و رهبری می شد. اکبری یکی از
همرزمانش می گوید:
«از همدیگر جدا شدیم. چند متری هم حرکت
کردیم به تپه ای رسیدیم که از بالا دشمن بر ما مسلط بود و آنجا را زیر آتش داشت.
شاپور بلند قامت بود و نمی توانست خود را پشت درختان مخفی
کند، به همین خاطر مورد اصابت تیر دوشکای دشمن قرار گرفت و به شدت زخمی شد او را
در پتویی پیچیدند. در همین حال به ما وصیت کرد تا تپه را حتما بگیریم. رزمندگان
حمله کردند و آنجا را تصرف کردند.»13
مقدر بود که او زنده بماند تا در عملیات
بعدی نیز حضور یابد تا این که در مرحله سوم عملیات والفجر4 و در ارتفاعات شیخ
گزنشین در سمت مسئول محور لشکر 31 عاشورا در خاک عراق (پنجوین) به تاریخ 13/8/1362 در اثر تیر
دوشکا و اصابت ترکش به پشت به شهادت رسید.14
مدفن او در گورستان غریبان شهرستان
اردبیل واقع است.
عذرا به هنگام شهادت پدر دو ساله و محمد
چهار ماهه بود. پس از شهادت شاپور، برادرش علیرضا در سال 1363 به شهادت رسید. چندی
بعد برادر همسرش – عارف احمدیان – نیرز به صف شهدا پیوست. 15
